BackUp

25 Okt 2003 23:42:
Dit is een BackUp van mijn weblog, [web-dagboek], ten tijde van het sterven van mijn zusje.

Het schijnen stadia van rouw te zijn: ontkenning, en woede. En die woede kan zich dan ook richten op een familielid dat niet ontkent :-( Of op een weblog.

Om te voorkomen dat mensen hun energie verliezen aan windmolens, energie die ze beter kunnen besteden aan rouw en kinderen, heb ik besloten deze pagina achter een wachtwoord te zetten.

Ik vertrouw erop dat u de tekst met respect en piëteit voor m'n zus en de nabestaanden zult behandelen.

wandelen

23 Okt 2003 23:24:

Vandaag zijn we onder andere naar de brievenbus gewandeld, om de Zip-en-Leora-brief te posten. Alleen deze keer getypt, omdat er niemand meer is om mijn handschrift te ontcijferen.
Hoe Zip deze keer op het idee komt in de kast te plassen

dissociatie

22 Okt 2003 15:05:

Laatst belde je op. Je had een schelpengordijn gekocht. Het maakte hetzelfde klingelende geluid, zei je, zoals de kleine schelpengordijntjes die we van Tante Ruth hadden gekregen. Zo vertrouwd. Tante Ruth heeft ons mooie herinneringen gegeven, zei je. Ik durfde niet te antwoorden dat we Leora om die reden ook naar Tante Ruth hebben vernoemd. Zo'n antwoord, zo'n bevestiging van je verdriet, kon je hoofdpijn geven, epilepsie, of erger. Je vroeg of ik het schelpengordijntje nog had, ik antwoordde bevestigend, en dat het stuk was en ik het in de woonkamer had klaarliggen ter reparatie. Je vroeg hoe het stuk gegaan was, en ik vertelde van de kat van de buren, die door mijn slaapkamerraam geklommen was, en aan een schelpenstreng was blijven haken. Je moest er om lachen.

"Hebben wij eigenlijk wel goede herinneringen." zei je toen ik kon horen dat je lach was verdwenen. "Maar natuurlijk." zei ik. Miesje, Liesje, buurvrouwtje. Brood eten uit je broodtrommeltje in de nacht. Zandskieën en laarzen vol water in Zuidhorn. Boomhutten in Oma's tuin. Onrijpe appels proeven en aardappels poffen in 'Het Bos.' Het zwembad. Geintjes maken tegen voorbijgangers vanuit de eend van Oom Louis. Varen met het polyester bootje naar Wilnis. "Ik dacht dat jij alleen in mijn ergste nachtmerries voorkwam." verzuchtte je. "Hoe krijg jij het toch voor elkaar om goede dingen te herinneren. Mama doet dat ook altijd maar.." klonk je, bijna verwijtend, alsof het een onbegrijpelijke psychische ziekte betrof. "Maar lieverd," zei ik, "een mens zou toch geen leven hebben als 'ie elke dag stilstond bij de naarste dingen in plaats van de leukste dingen in z'n leven?"
"Nou," zei je, "Jij was anders maar wat blij toen je naar de kleuterschool mocht, en ik niet meemocht."
Ik vertelde je naar waarheid dat de werkelijkheid heel anders was. Dat ik elke dag met tegenzin naar de kleuterschool ging, omdat thuis met mijn Artep spelen veel leuker was. Dat ik volgens Randstedelijke mode kort haar en een lange broek had, en ik me, aangezien voor jongen, de WC's moest invechten op deze gereformeerde kleuterschool vol witte vlechten en rokjes. Dat je al heel klein prachtig kon tekenen, en ik je tekeningen meenam, liet zien aan de juf, en zei: "Het is niet eerlijk dat mijn zusje niet meemag, zij hoeft geen vier te zijn, want ze kan al heel goed tekenen." Dat ik me nog kon herinneren dat er kinderen in de klas waren die nog niet eens een poppetje konden tekenen, en ik het zo oneerlijk vond. Je was even stil. Je verhaalde van een collega van Papa, die gezegd zou hebben dat onze ouders ons -we waren vijf en zeven- uit elkaar moesten halen, omdat we teveel aan elkaar gehecht zouden zijn. Ik zei dat je dat soort jaren zeventig bullshit-psychologie moest vergeten. Dat er nauwelijks één theorie uit die dagen te vinden is, die vandaag nog staat. Dat wij samen alleen maar beroerd behandeld zijn door alle gekte van die dagen. We bespraken nog meer, de beelden uit het fotoalbum. Ik zal het niet citeren, het is tussen jou en mij. Het is liefde tussen jou en mij. We spraken af dat we het vaker over vroeger zouden hebben, over die dingen als de boomhutten en de gepofte aardappels. Hoe lang was dat geleden? Drie, vier weken? Nu zal het er nooit van komen.

Tante Ruths schelpengordijntje, je lampje en kaarten

Een andere keer, langer geleden, vertelde je me over je last van dissociaties. Een medische term die ik niet kende. Je werd een boos toen ik mijn kennisgebrek opbiechtte. Ik was de grote zus, ik behoorde alles te weten, en met een stampvoetende rimpel tussen je wenkbrauwen legde je uit wat dissociatie was. Hoe een schokkende gebeurtenis een kind de ervaring kan geven het lampje op het plafond te zijn, of de boeken in de boekenkast. En hoe een herhaaldelijke ontkenning van zo'n gebeurtenis, wanneer een kind er achteraf toch over probeert te praten, een volledige persoonlijke desintegratie kan veroorzaken. Een kind op momenten van spanning het gevoel kan geven eenvoudigweg niet meer te bestaan. Het duizelde me. Je noemde twee voorbeelden. Ik heb beide gebeurtenissen als kind persoonlijk waargenomen, en bevestigde je ervaring. 'Waarom,' zei je, 'waarom, was er nooit een volwassene die mijn waarneming bevestigde als ik erover probeerde te praten? En waarom zei jij, jij zelf ook, dat het allemaal niet zo erg was?' Je was kwaad, je was heel kwaad. 'Ik was maar een kind,' zei ik, 'ik kon ook niet anders.'
'Maar een kind van vier, vijf, zes of twaalf, is niet gek. Die ziet heus wel wat er gebeurt. Hoe erg het is. Weet je wel,' vroeg je, 'hoe ik aan mezelf ben gaan twijfelen daardoor? Aan mijn waarneming? Dat heeft de basis gelegd voor die hele geschiedenis met [censuur]. Als ik niet bij alles dat erg was had gedacht, nee, had moeten denken, dat is niet gebeurd, dan had ik heus wel gezegd, Wat me NU is overkomen... Nu was ik alleen het lampje op het plafond..' Je refereerde naar mevrouw H., de deskundige met wie je, vertelde je, over dissociatie had gesproken.

'Weet je waarom jij toen je jong was nooit aan kinderen hebt durven beginnen?' vroeg je zonder mijn antwoord af te wachten, 'Omdat je bang was dat je ze hetzelfde zou aandoen.'

Ik ontkende het, en jij vertelde hoe liefdevol je Jonathan wilde opvoeden, en je brak in tranen uit, terwijl je vertelde over een droom.

Dissociatie

zwijgen

22 Okt 2003 11:12:

Laat ons samen zwijgen, opdat

speelpleintje

22 Okt 2003 11:09:

Vlak na deze foto vond Leora vier Jordanese klederdrachtpoppen en een beertje, bij de boom die net links buiten beeld staat. Twee poppen met knipperogen, éen van celluloid en éen van stof. Ze stapelde ze allevijf naast Tony-beer in het wandelwagentje, en doet ze nu in bad, in het afwasteiltje. Wat komt daar een bruine sigarenrook-soep vanaf zeg.
Leora op het speelpleintje

Jurgens, VK

21 Okt 2003 21:22:
In september 2003 zou ik hier vandaag geschreven hebben over het pleidooi van senator Jurgens in de Volkskrant van vandaag, voor een geannoteerde heruitgave van Mein Kampf. Hoewel ik geen voorstander ben van het drukken van racistische teksten, zou ik het pleidooi toch onderstreept hebben met het gegeven dat verschillende andere racistische en tot groot sterven leidende teksten gewoon en ongeannoteerd gedrukt mogen worden. Zelfs in goedkope ramsj-versies verkocht mogen worden.

Maarja, waarom zou ik me nog inspannen op blinde vlekken te wijzen. Laten we ervanuit gaan dat Spaink deze contradictie vroeg of laat ook ontdekt.

Leora ziet de vis in de viskom, op de SE 68000

tekeningen

20 Okt 2003 17:51:
Bij de geboorte van Petra heb ik indertijd tekeningen gemaakt van mijn babyzusje. In het handschrift van mijn moeder leest u het door mij indertijd gesproken bijschrift.

Petra in de wieg, 1967

oorverdovend zwijgen

20 Okt 2003 09:31:

herhaalde vraag

20 Okt 2003 09:30:
Veel mensen hebben gevraagd: "Waarom mocht je die toespraak nu niet uitspreken?" Ook na herlezing ervan, troffen ze geen verwijten. Nabije vrienden van Petra vertelden de Dienst voor mijn toespraak met verbijstering te hebben aangehoord: Deze Dienst ging niet over Petra. En: ik kon mijn zintuigen niet geloven vrijdag, wat een onpersoonlijke, kille, afstandelijke begrafenis! Waarom mocht je die toespraak dan niet afmaken? Je woorden waren een verademing.

Het antwoord op die vraag kan, vermoed ik na dagen denken, alleen angst zijn. Men wist niet wat er in de toespraak stond, -Eddy was onbereikbaar- en men was bang voor de dingen die erin hadden kunnen staan.

Ze stonden er niet in. Waar ziet de familie mij voor aan zeg. Was Petra's dood nog niet wreed genoeg?

Niemand is gediend bij nog meer wreedheid.

Het siert Eddy dat hij de familie geen verwijten maakt.

Vanuit de diepe pijn en wreedheid van dit gebeuren, de verbanden en overeenkomsten tussen verschillende geschiedenissen, had ik niet nog meer wreedheid verwacht.

Het buitensluiten van een aantal hoofdrolspelers in het leven van Petra ervaar ik weldegelijk als wreed.

Ik begrijp niet wat Eddy en de voorganger daartoe heeft bewogen. Maar wat mijn familie heeft bewogen om me ruw weg te sleuren, begrijp ik wel: angst.
Begrijpen versus Begrip hebben voor

reacties

19 Okt 2003 22:49:
Als onze lieve prinses bij de kachel in het badje gaat...

... moeten we beveiliging voor haar "nieuwe" 16 jaar oude computertje zoeken.

Want met 17 maanden kun je het ineens in je hoofd krijgen: even hup-uit-het-badje en met het gietertje een spelletje Type! spelen. Zo heb ik de box maar weer even in elkaar gezet. Niet voor Leora zelf, want die heeft deze dagen juist extra aandacht nodig.

Ze voelt dat er iets is, ervaart meer afwezige blikken dan normaal, bespeurt ook in Pappa's ookhoek een traan, en reageert dan -begrijpelijk- met hartverscheurend huilen. Zo ben ik vandaag met haar gaan wandelen in het park, waar een mede-dreumes (begeleid door moeder en oma) met twee honden haar tot gillende lach wist te verleiden. Net als het kussengevecht met pappa en mamma, het fictieve muisje dat aangelopen en gekropen kwam, de nog ingepakte op straat gevonden tol en de stuiterbal.

Iedereen, familie, hartsvrienden èn onbekenden wil ik alvast heel hartelijk bedanken voor alle steun en medeleven in allerlei vormen.
Zoals Marlous' persoonlijke verslag van de Rouwdienst. Ik had hier nog meer woorden getypt, maar heb ze gewist. Alles klinkt al snel als vreselijke clichees.
Marlous' weblog

wrak

18 Okt 2003 18:11:
Een trieste giller, maar wel een mij bekende. Men bazuint rond dat ik een wrak zou zijn. Dat bazuint men altijd rond over Petra of over mij, zodra één van ons het met iemand oneens is.

Deze week heb ik me duidelijk oneens uitgesproken. Men wilde dat ik mijn beleving van het sterven van mijn zusje zou wissen. Men noemde daarbij een rij argumenten, en zoals PG altijd zegt: 'als iemand een veelheid aan argumenten moet noemen, is er niet één steekhoudend.' Goed. In dergelijke situaties gaat het altijd rondbazuinen dat Petra of ik wrakken zouden zijn. Nee, ondanks al deze voorvallen hoeft u zich geen zorgen te maken over mijn gezondheid. Ondanks veel huilen vorige week en een enkel moment met melt down spirit van verbijsterde boosheid, heb ik alleen blauwe plekken en een verzwikte enkel.
Mogen we nu gewoon herdenken

verborgen dogma's

18 Okt 2003 12:41:
Normaalgesproken, nee ik bedoel twee weken geleden, zou ik hier vandaag hebben geschreven over het nieuwe artikel op m'n prikbordkleed. Volkskrant van vandaag: Lucht geven aan woede werkt averechts, lucht geven aan woede werkt niet catharsisch, maar werkt juist als woede-vergroter en training in agressie. Dat is goed nieuws voor alle geliefden die jarenlang tot binnenvetters zijn bestempeld, die wel 'moesten' overlijden aan een hartinfarct. Een vermoeden wetenschappelijk bevestigd zien is ook fijn. Ik heb dat slaan op een kussen een keer uitgeprobeerd, en de hartkloppingen die ik daar nu juist van kreeg, ervoer ik als onprettig. Ik dacht: dan maar een schilderende, schrijvende, tuinwiedende neuroot, maar wèl een zonder hartkloppingen.

Niet om boosheid te ontkennen, integendeel. Boosheid is niets wezensvreemds. Een baby van nog geen dag oud, kan al boos met het hoofdje schudden wanneer drinken nog niet zo goed lukt. Frustratie mag zich in boosheid vertalen en een gedrag- of houdingsverandering voortbrengen. Een leven lang. Verdriet, pijn, boosheid en angst sturen ons gedrag bij. Een mens zonder angst of pijn verliest al snel gezondheid of leven. Aan de andere kant is boosheid, verdriet of pijn koesteren even schadelijk.

Volgens de christelijke leer is de mens onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad. Dat deze getuigenis in tegenspraak is met de 'eigen' Bijbelboeken, lost men op door tegenstellingen met pseudologica aan elkaar te praten.

Enkele voorbeelden hoe deze stelling in staat is alles te verzieken. Wanneer je iemand een cadeautje geeft, zul je wel iets goed te maken hebben. Wanneer je iemand geen cadeautje geeft, heb je iemand willen kwetsen. Wanneer je zegt dat je van iemand houd, probeer je hem of haar te manipuleren. Wanneer je niet zegt dat je van iemand houd, ben je een koud en gevoelloos mens. Wanneer je vriendelijk probeert te blijven, ook wanneer een ander boos is of je uitscheldt, ben je arrogant, of probeer je iemand emotioneel te chanteren. Wanneer je probeert je boosheid uit te drukken in woorden, ben je onredelijk. Wanneer je überhaupt je mond open doet, ben je een egoist.

Met de cathechismus in de hand, kun je in elke, elke daad een verkeerd, zondig motief leggen. Een ander motief bestaat er immers niet! Dat hele volksstammen christenen iets dat in staat is alles te verzieken Het Kwade noemen doet er niet toe. Voor hen. Zelfs niet, als je met de Bijbel in de hand evengoed een andere kant uit kunt. Uit mag. Geloof ik.

In plaats daarvan, kan elke daad, hoe voorzichtig, weloverwogen ook, ineens worden aangemerkt als gemotiveerd door Het Kwade. Als je op je knieën zittend met het raam open doucht, om te voorkomen dat er waterdamp in de douche komt te staan, blijkt de schreeuwende rel toch weer niet te voorkomen, omdat je zo'n egoïst was die een beetje antiklit haarspoeling in het 90 centimeter lange haar durfde te doen. Las ik in mijn dagboek.

Ook wanneer je probeert om binnen De Schrift te blijven, en zo aan te tonen dat een verwijt of stelling toch onmogelijk Waar kan zijn, stuit je op een muur van Valse Profeet-verwijten en zonden die je begaan hebt. Zou hebben.

Hoe voorzichtig je formulering ook, hoeveel boeken je er ook op na slaat voor je je uitspreekt, hoeveel wetten der logica je ook probeert toe te passen, je woorden blijven valse, zondige leugens.

Elke communicatie is onmogelijk. Zelfs humor is zondig. "Maar hoe moet ik me dat voorstellen. Er staat nergens God schiep de aarde en stopte even wat dinosaurusbotten in de grond. Er staat nergens God zat een beetje te kleien en dacht, oh wat een leuk fossiel. Op dat ontwerp baseer ik de slak. Daarom kan het toch gewoon zo zijn dat de evolutie het middel tot de Schepping was, en dat die 5700 jaar generaties een fictief getal is?" Nee, de aarde is en blijft een krappe 6000 jaar oud, en wat een Grote Godslaster om God al fossielen kleiend voor te stellen. Maar dat is feitelijk toch wat jullie zeggen? Ik heb het niet verzonnen.

Naar de spelregels zocht ik, om ruzie en drama te voorkomen. Spelregels die telkens weer bleken te veranderen.

Lang heb ik overwogen om Theologie te gaan studeren. Toen ik mijn enthousiasme wilde delen met mijn Omes, toevallig ook dezelfden wiens vingers nu in mijn bovenarmen staan, liep dat uit in een woordenwisseling, die zich laat samenvatten met Een Vrouw Behoort Het Ambt Niet Te Bekleden. Mijn enthousiasme was niet meteen verdwenen, maar toen mijn diploma naderde zag ik nog een extra donderbui hangen. Elke universitaire studie Theologie bood alleen onderdak aan zondige, afvallige, valse, profeten. Kuitert bijvoorbeeld. Alleen die paar theologische hogescholen op de Bijbelbelt waren 'zuiver in de leer'. In die discussie had ik geen zin meer. Wel bleef ik elke paar jaar het programma Godgeleerdheid aan de VU en UvA bekijken.

Waarom is er geen predikant die deze mensen kan bewegen de wereld diapositief te zien in plaats van dianegatief? Niet omdat deze mensen geen dominee maar een psychiater nodig zouden hebben.

Nee, omdat elke dominee die iets anders beweert, de anti-christ in eigen persoon is. Zelfs een dominee binnen de eigen kerk kan ineens valse profeet blijken. Immers, deze valse profeten zullen de mens uitdagen. Om toch maar vooral van het geloof af te stappen. Men moet zich dus verzetten tegen de valse profeten. Niet voor niets kwam men voort uit onderlinge huwelijken tussen betrokkenen bij kerkscheuringen. Nooit kan een woord van een ander voor waar worden aangenomen. Als de Hemel scheurt hoeft u niet bang te zijn voor een nucleaire aanval. Dan is het mijn familie die in een of andere brief van Paulus een bijzin heeft gevonden over een bepaald type haardracht dat in tegenspraak is met de baard van Petrus.

drietand

vergroeide pruik
die altijd en eeuwig
als een bureaucratisch breiwerk
van uitverplozen analyse in
recht en averechtse dwangbevelen
voor mijn ogen hangt
slijmerige slierten religieus zeewier

mis verstand en ongegrond zijn
zinloos gravend delvend naar
ontkenning en onderspit

- Jolie, oktober 1986

Als ...
Dan was de trend niet gezet voor dit drama, dat een Eurypides niet verzonnen zou hebben.

de nagel en de vinger

17 Okt 2003 23:07:
Gisteren ontving ik van Eddy, mijn zwager, de man van Petra, een hartelijke e-mail. Eddy schreef: "Er is tijdens de dienst gelegenheid om iets te zeggen. Bij het graf is ook een microfoon aanwezig, maar deze is alleen voor de dominee bedoeld." Ter verificatie, de ID: Message-ID: <000001c3936c$eeea7640$18caccd5@familiei3h73d2> Date: Thu, 16 Oct 2003 00:37:28 +0200

Zo zocht ik gisteren in de kelder naar een gedichtje. Ik besefte me dat de tekst weloverwogen moest zijn. Zo'n groot verlies, zoveel verdriet. Tot laat in de avond twijfelde ik zelfs of ik in staat zou zijn tot een toespraak. Tot Eddy's e-mail, had ik me laten sturen door de gedachte dat toespraken ongewenst waren. En mijn angst door blind verdriet geen zinnig woord te kunnen uitspreken.

De gedachte dat Petra begraven zou worden zonder mijn moeite om persoonlijke woorden te spreken, zat me niet lekker. Ik moest me niet laten leiden door de angst, dat ik door mijn tranen niet uit mijn woorden zou kunnen komen, zei ik tegen mezelf. Ik legde dagboeken opengeslagen op mijn bureau. Zo schreef en herschreef ik een toespraak. Vroeg Edwin om advies, waren misinterpretaties uitgesloten?

's Ochtends stond ik vroeg op, herlas de toespraak, en printte hem 4 maal. Ging er vanuit dat wellicht iemand hem vooraf wilde keuren, en wellicht iemand hem achteraf wilde nalezen.

Bij de kerk werden we van deur naar deur gestuurd, de kerkdeur uitgestuurd, om als familie gezamelijk de kerk binnen te wandelen. Edwin, Leora en ik kwamen hierdoor op de tweede rij stoelen te zitten. Wat me bevreemdde, als enige biologische zus van Petra en als degene die met Eddy in de Ziekenhuisgesprekken over de life-support-apparatuur, de naaste familie had vertegenwoordigd. Nugoed. Dat kan gebeuren. Deze familie is groot.

Vanuit die tweede rij stond ik op en vroeg de voorganger op welk moment ik enkele woorden kon spreken. De voorganger antwoordde me dat daartoe geen gelegenheid zou zijn. Hij moest zich vergissen meende ik, door de mij toegewezen zitplaats in de tweede rij bijvoorbeeld. Hij had wellicht het idee dat ik zomaar een vriendin van Petra was. Ik vertelde hem dat ik de zus van Petra ben, en vertelde van Eddy's e-mail. Hij antwoordde opnieuw dat er geen gelegenheid tot spreken zou zijn.

De Dienst begon. Yit-ga-dal v'yit-ka-dash sh'mei ra-ba, herhaalden mijn gedachten. In schriftlezing, gebed en een korte toespraak probeerde de voorganger een beeld te schetsen van Petra. Naïef. Zo Meisjesachtig. Zo gedreven zich in te zetten voor het Goede en Rechtvaardige. Ik zal het niet tegenspreken. Tijd ontbrak waarschijnlijk om te schetsen dat Petra elegant was, een verfijnde smaak had, scherpzinnig was, compromisloos als het er op aankwam, met een onuitputtelijke kracht om situaties te sturen. Ze had een indrukwekkende uitstraling, je zou haar zelfs gerust femme fatale genoemd kunnen hebben, iets wat ze had, en waar ze niet naar streefde. Ze kon verpletterend spreken en verpletterend zwijgen. Natuurlijk kun je het naïef noemen om op te bellen over een predikant die het water-lopen van Jezus wat lichtzinnig opvat. De achterliggende vraag, 'voel ik me wel thuis bij deze mensen?' was minder naïef. Dialoog, these en antithese was Petra's manier om antwoorden te vinden. Petra was dan ook dapper genoeg om weg te gaan. De tijd die men in de Dienst besteedde aan de schets wie Petra was, was eenvoudigweg veel te kort om een beeld met enig reliëf neer te zetten. Dat nam ik de voorganger niet kwalijk: ik verwachtte dat er nog anderen zouden spreken, zoals Eddy geschreven had. Eddy misschien, Louise, Agaat of mijn moeder. Mijn vader had vooraf aangegeven niet te kunnen spreken.

In de papieren Liturgie naderde het moment waar stond: Orgelspel. U wordt verzocht te gaan staan wanneer Petra de kerk wordt uitgedragen. Was ik dan de enige die een toespraak had geschreven? Ik stond op en liep naar voren, vroeg de voorganger om mijn kleine toespraak te mogen houden. Deze overlegde even met Eddy en knikte.

Ik concentreerde me op de woorden op mijn papier en de tranen in mijn keel, en bedacht me dat niemand erbij gebaat zou zijn als ik daar hartverscheurend zou gaan staan huilen. Hield de beelden van Petra voor ogen. De beelden van het verdriet van mijn beide ouders. Louise, Eddy's zusje begon te huilen om het gedichtje "Peetje." Liefdevolle herkenning leek ze te vinden in die woorden. Dat ontroerde me en ik concentreerde me dieper op mijn papier. Ik zag Eddy in mijn ooghoek opstaan, hij kon een zakdoek gezocht hebben, ik concentreerde me op de woorden en noemde psalm 92 die Petra uit haar hoofd kende -dit kon geen vloeken in de kerk zijn, toch? De voorganger kwam naar me toe en vroeg .....of ik mijn toespraak wilde stoppen, ik wees hem, doorsprekend, hoeveel regels ik nog uit te spreken had: 16 regels, halve zinnen meegeteld, moet hij hebben kunnen zien. En ik sprak mijn tekst.

Die was immers weloverwogen opgesteld: hij bevatte verwijzingen voor mijn ouders, om hen te troosten in het onvermijdelijke maar onterechte schuldgevoel. Zij hadden zich ingezet, een detective ingehuurd, gehandeld naar de inzichten van de 'jeugdhulpverlening' van die tijd. Dat die nu achterhaald zijn is niet hun schuld. Hij bevatte verwijzingen voor die ene persoon die ik aanzie in staat te zijn Petra's leven te wreken, om de wraak toch maar vooral aan de Allerhoogste over te laten. Deze persoon verstaat die woorden. Hij bevatte een verwijzing naar Petra's eigen woorden, en de belofte, hoe wij ook als beperkte fools, ons willen inzetten voor Eddy, Jonathan, David en Esther. Met wie ik de avond ervoor tekeningen had gemaakt, bij de condoleance-dienst. Die ik omhelsd heb en achterna-gerend ben. Van wie Edwin de vraag heeft beantwoord "Waar is mijn Mama?" Met wie ik sprak over zijn Dode Vis. De Vis met Vleugels. Sprak over de omgevallen bloemen, de zaadjes en de mieren. Die Ene Ster. Een paar minuten, en mijn woorden waren uitgesproken geweest. In plaats daarvan, hebben Jonathan en David, voor wie ik Petra keer op keer beloofde te zorgen, mogen zien, hoe ik sprekend over hun moeder weggevoerd werd.

In plaats daarvan, begonnen de twee jongste broers van mijn moeder ..aan mijn armen te trekken. Verbijsterd probeerde ik houvast te vinden in mijn woorden. Deze jongste nakomelingen van de grote kerkscheurders had ik niet in staat geacht tot letterlijk geweld in de kerk. Beide broers sleepten me aan mijn armen opzij. "Cees!" riep ik naar mijn geliefde oom die dominee is, "Neem jij mijn woorden over!" Iemand pakte mijn velletje papier af. "Dit is de zwijgplicht," zei ik tegen de predikant die erbij stond en toekeek, "waaraan Petra kapot gegaan is." Vlakbij de podiumdeur wist ik over iemand's schouder heen te kijken, de zaal in: "Dit is ...onze familie." zei ik.

Nu heb ik pijn in mijn bovenarmen [r], [l], waar de blauwe plekken in staan.

In de achterkamer moest ik enorm vechten met mijn tranen. Ik hield mezelf voor, dat ik als ik nu zou huilen, ik alleen zou huilen om deze totalitaire buitensluiting. En niet om Petra. Niemand, zei ik in gedachten, Niemand zal mij mijn tranen om jou afpakken. Als ik hier huil, huil ik om jou, maar als ik nu huil, huil ik om mezelf.

Mijn vader en mijn lieve neef waren erbij komen staan, mijn neef vocht voor mijn woorden. Mijn ooms kregen er prozaisch van langs. Klaarblijkelijk heeft het gen met inzicht en daadkracht van Opa een hele generatie overgeslagen. Gelukkig. Ik dacht al dat het uitgestorven was ;-)

Mijn vader maakte me duidelijk dat ik werkelijk genoeg gezegd had, – op een andere manier dan de Omes hadden bedoeld. Op het moment dat we terugliepen, – niet ik maar de Omes kozen het uit – bleek de voorganger net zijn gebed uit te spreken, en mijn moeder woedend Ssssssssssssssssst te roepen. Het leek even een voetbalwedstrijd.

We waren ruim op tijd terug voor de predikant begon aan het noemen van de namen in gebed. Ruim op tijd terug om te horen dat de voorganger, mijn vaders naam, of het woord vader niet noemde, mijn naam, of het woord zus niet noemde. Wij vielen onder het hoofdstukje En alle anderen, nadat hij moeders, tantes en noem alle derdegraadsfamilieleden, genoemd had. Ik heb werkelijk nog nooit een predikant in zo'n situatie horen bidden voor een halve familie. Zelfs wanneer een ouder onverhoopt niet aanwezig kon zijn, bad men, bij zo'n groot verlies of ernstige ziekte, ook voor die afwezige ouder. Gezien de diepe band tussen Petra en mijn vader – dit hoef ik toch niet te bewijzen aan de hand van emails aan mijn vader die Petra me jarenlang geforward heeft? – was dit een Grote Gotspe.

Voor mij voldoende reden om mij om te draaien vlak voor het moment dat deze dominee de Zegen uitsprak. Een dominee die zijn eigen godsdienst zo weinig serieus neemt hoeft over mij geen Zegen uit te spreken. Zo'n Zegen kan mijn rug op.

Na deze Godslasterlijke B'racha droegen de Omes Petra's kist naar het werkelijke kerkhof. We werden gemaand met de familie mee te lopen, men bedoelde, met de mensen op de eerste rij, en ik zei dat ik bij mijn familie was. Dat was ook zo. Er was meer familie. Mijn neef met Petra's ogen en wenkbrauwen, ik schrok ervan. Mijn tante de violiste, die, sorry Lieve Tante, nu op mijn Oma lijkt. Mijn nichtje dat vroeger op het spannende Curaçao woonde en om wie nog altijd iets exotisch hangt. Om maar een paar mensen te noemen.

Mijn vader, Petra's vader, was een gebroken man. Een groepje mensen wiens achternaam met een H. begint, had zich om de baar verzameld. Er gebeurden dingen die ik niet kon volgen. De schok was te groot geweest. De buitensluiting te absoluut. Het iemand ontnemen te huilen om de dood van haar zus, door haar te dwingen te huilen om hun ontkenning van haar liefde voor haar zus, te huilen om hun afwijzing van haar persoon, is onvergeeflijk.

In onze traditie zal ik u uitleggen wat zonde is. Het is zonde wanneer ik een pot bramenyoghurt koop, en die pot tussen de automatische deuren van de Supermarkt sneuvelt. Al zou ik mijn geld terugkrijgen: het blijft zonde. Die bramenyoghurt was bedoeld om op te eten, en bereikte zijn doel niet. Hij viel in plaats daarvan uiteen in glasscherven.

Het doel van deze dag was mijn zuster begraven, mijn zus, die haar doel niet bereikte, althans, niet het doel in de ouderdom nog vrucht dragen, fris en groen zijn, zoals zij als kind graag straalde. Het doel van deze dag was ons verdriet een plaats geven. Niet alleen het verdriet van een klein deel van een familie. Ook het verdriet van onze vader. Onze vader die voor Petra, misschien wel meer dan voor mij, een levenlang alles was: boksbal, voorbeeld voor de ideale man, iemand bij wie je je emotioneel kon laten gaan zonder de relatie te vernietigen, stabiele meeleespartij in haar therapie-brieven, grote held, de man die alles kon maken wat hij bedacht, de grote sensitieve man, en - de man die je overal een mening over kon vragen. Vond Petra. Soms was ze verbaasd, boos, dat onze vader iets als beslissen over euthanasie een heel moeilijk onderwerp vond. "Mijn vader weet toch alles?" Dat was de dochter die mijn vader verloor. Deze vader werd buitengesloten, in iedergeval uit de gebeden en woorden, de gehele Dienst door.

Een typisch gevalletje van Zonde. Een gemiste kans om een mens te steunen in zijn verlies en verdriet. Een Dienst als een pot bramenyoghurt die sneuvelt tussen de deuren van de Supermarkt.

Over mijn ontnomen tranen zal ik niet uitwijden, deze hele week staat op mijn netvlies als dansende lampen. Licht dat door mijn tranen tot vlek werd. Het steentje op het graf werpen, met mijn hartverscheurend huilende vader aan mijn arm, zonder tranen, omdat ik mijn tranen niet wilde mengen met de tranen om mezelf, mijn eenzaamheid en afwijzing, zal Petra me vergeven.

Mijn toespraak benoemen als bramenyoghurt tussen de Supermarktdeuren. Ach. Ook die minuten waren te kort om Petra's leven en sterven in woorden recht te doen. Maar het was iets meer recht geweest, wanneer ik mijn woorden had kunnen uitspreken.

Was het nu zo moeilijk mij te laten uitspreken? Bevatte de tekst één enkel verwijt? Nee, geen enkel. Mocht je ze er wèl in horen - en ze zitten er niet in - dan zijn dat de echo's van de verwijten die je jezelf maakt. Als ik verwijten had willen maken, dan hadden ze anders geklonken. Klaar. Ik sprak bijvoorbeeld niet over afgezegde afspraken of weggegooide post. Weggegooide adreswijzigingen. Geen woord was daarover ook maar in mijn gedachten gekomen. Als mijn Edwin epileptische insulten kreeg, en ik kon ze verminderen met adreswijzigingen weggooien, had ik dat ook gedaan. Dat is geen moment een Vraag. Laat staan verwijt. Klaar.

Was dit alles? Nee. Mijn tantetje had nog een opmerking: "Als je maar weet dat ik van je houd, Wat Ze Ook Zeggen." Zulke liefde kan niet wederzijds zijn. Dat is liefde zonder wijsheid. Onderzoek eerst alle feiten, dan ben je meer dan welkom.

En jij, mijn blonde liefste, als jij erbij was, niet te druk de engelen papieren pijltjes door blaaspijpjes te leren schieten, dan heb je je kostelijk vermaakt, gegierd van de lach. Je armen om Papa's nek. Niet huilen Papa, Jolie neemt het voor me op. Ik twee parkeerwachters, Jolie twee omes. Dit is toch ook belachelijk zeg. Ze doen net of ik een naïef meisje ben. Ja, ik kwam even kijken of Jolie het onthouden had, van Sometimes it snows in April. Waarom hebben jullie het eigenlijk niet gedraaid?

Het enige wat tussen de nagel en de vinger komt, is vuil

- Badia, Marokkaans spreekwoord.

De deels uitgesproken toespraak

dankbaar

17 Okt 2003 15:27:
Ik ben de familie (id est het deel met wie ik geen achternaam deel) dankbaar voor de gewelddadige illustratie van het totalitaire systeem dat deze familie beheerst. De blauwe plekken staan op mijn armen.

Deze nagel aan de doodskist van mijn ouders echter, tegen wie ik geen woord van troost heb mogen uitspreken, zal ik hen niet licht vergeven.

Voor de lezer van de weblog die er niet bij was, -of misschien wel maar onopgemerkt in de menigte- zal ik het zometeen uitgebreider uitleggen. U heeft zich vast afgevraagd: wat is hier in hemelsnaam gaande???
Mijn deels uitgesproken toespraak

kelder [2]

16 Okt 2003 17:38:
Waar ik mee bezig was, waarin ik werd lastiggevallen [ik censureer mezelf hier even, want ik zou op dit moment met groot genoegen de gemeenste dingen zeggen over mensen die ik tien jaar als vrienden beschouwde] was met een doos met teksten. Anåbøda. Ik had graag iets online gezet dat Petra recht doet. Dat schijnt allemaal uren te moeten duren door onderbrekingen.

Tijd voor begeleidende tekst is er dus niet meer. Zo spreekt het voor zich.
Gedichtje dat Petra schreef op 18 augustus 1980, en dat ik overschreef uit de prullenbak.

perceptie

16 Okt 2003 12:52:
Sommige mensen leven in hun eigen wereld. Hun perceptie is dianegatief gekleurd in het gedachtegoed waaraan zij zich vastklampen.

Dat kan geloof zijn, maar dat hoeft niet.
Wanneer je onder orthodoxen opgevoed bent, schuilen schizotypen ongemerkt in de krochten van je kennissenkring.

Mijn twaalf jaar oude adresboek met twintig jaar oude namen, is aan vervanging toe. Wanneer alle kaarten geschreven zijn, en alle bloemen gestrooid, koop ik een nieuw adresboek. Alle psychiatrisch patienten zonder pardon de prullenbak in. De enige uitzondering maak ik nog voor cluster 3 ;-) Bij dat idee heb ik vandaag alvast luidkeels lopen zingen. In rouw ontdek je wie je terecht en wie je ontrecht tot vrienden hebt beschouwd.
Zulke vrienden hoeven natuurlijk niet naar zo'n begrafenis te komen.

updates

16 Okt 2003 10:04:
Updates en recente gebeurtenissen zal ik hier, op deze pagina blijven plaatsen.

eigen pagina gegeven

16 Okt 2003 10:01:
De gebeurtenissen rond het sterven van mijn zusje, heb ik in chronologische volgorde op een eigen pagina geplaatst.

Rond Petra's sterven

deur

15 Okt 2003 21:18:
Net heb ik een burenruzie gesust. Het relativeringsvermogen dat je overvalt op een dag als deze, heeft bijna iets bizars. Buurtkinderen hadden onze voordeur en die van onze buren aan elkaar gebonden met een fiets-remkabel, zo, dat beide deuren onmogelijk open konden. Wij kwamen na donker thuis en hoorden geklop achter de deur van de buren. Ik zag dat de deurknoppen zo strak aan elkaar gebonden waren, dat alleen na een tijdje ingespannen ontknopen de kabel loskwam. Je kunt je afvragen wat er gebeurd zou zijn bij brand. Een geluk bij een ongeluk: wij kwamen pas na deze "grap" thuis. Begrijpelijk: onze buurvrouw en de vader van een vermeend dadertje kregen ruzie. Die liep zo hoog op, dat mijn zintuigen hun stemgeluid niet konden verdragen.

Nu hebben wij een alleraardigste buurvrouw, en deze vader bleek een geschikte kerel bij wie je zo zou kunnen aanbellen als er weer eens buurtsores zijn. Gelukkig was henzelf dat ook vrij snel duidelijk.

zwijgen

15 Okt 2003 16:58:
[datum bekend]

Jarenlang heeft zij gewacht
haar gang vertraagd
geen recht kunnen bekennen
nu zij gehuld in zilverdraad
en ademloos
geen teken van een
toekomst ziet
zwijg jij haar weg
jij
verdraagt
enkel uitersten

I.M. Petra, op mijn vaders site, met Petra's gebedje, tekening, glasinloodraam

oud

06 Okt 2003
De gebeurtenissen van vóór 6 oktober vindt u nog steeds hieronder

Uit familie-omstandigheden heeft een deel van deze weblog een eigen pagina

interne code

05 Oct 2003 10:26:
Gisterenavond, na een rijk diner, waarbij we onze eetlust vooraf bedwongen hadden door de bezigheden van Kusters, Uyldert en Rulof te bespreken, werd het tijd voor lichtere stof. Jaap's running gag. Of was het nu running gag Jaap. Enfin. Jaap had weer een journalistiek werkje aangeboden aan HP-De Tijd (26/09/03), als ingezonden brief. Nu waren wij de enigen in het gezelschap die HP-De Tijd lezen, dus het eerste klusje was zo letterlijk mogelijk citeren wat Jaap schreef: "‘Er is een interne code in de dag- en weekbladen niet over de bloeddiamanten en hun handlangers te reppen,’ stelt Zuidelijk-Afrika-activist Rik Min in een ingezonden brief (HP/De Tijd, 19 september). Deze code moet wel heel erg intern zijn, want ik ben zelf journalist en ik heb er nog nooit van gehoord." Nu kent Jaap wel meer codes niet, dus dit kan ook wat over Jaap's journalistieke kwaliteiten zeggen. Dààr hebben we het helemaal niet over gehad. "Gelukkig," vervolgde Jaap, " kent HP/De Tijd deze geheime richtlijnen ook niet, want het arsenaal waarmee politieke activisten proberen om journalisten de mond te snoeren is al groot genoeg: laster, intimidaties, zwarte lijsten, en -wanneer niets meer helpt- moord." Zo hebben we ons onder het genot van heerlijke abrikozen bavarois het hoofd gebroken over de vraag welke journalisten er in Nederland belasterd, geïntimideed laat staan vermoord zijn, en in hoeverre dit, indien voorgevallen, te maken heeft met bloeddiamanten en het ontbreken van code's bij HP/De Tijd (of juist niet.) Tot S. zich luid afvroeg: "Waar gáát dit over, dat vraag ik me altijd af wanneer jullie het over die Jaap hebben." Nou, inderdaad, nergens over. En Jaap de Wreede valt vast wel mee, het komt alleen allemaal altijd zo plankmisslaand, zonder enig bewijs of voorbeeld, zijn toetsenbord uit.
'Komplottheorieen doen het goed in politiek benarde tijden' - Hoe zelfs Groenen-lijsttrekker Van Meeteren tot een heftige avance richting toverkol Uyldert kwam

kloten kwijt

03 Oct 2003 21:56:
Filopalestijnisme is de politiek correcte variant van antisemitisme, citeerde Aukje Holtrop in De Ochtenden. Een prikkelende uitspraak, iets dat ik van de VPRO niet meer gewend ben. Niet dat Hellema helemaal gelijk heeft, laat ik hier nu 'vind ik' bij zeggen ;-) De vergelijking is van de zelfde orde als "Alle muzikanten zijn alcoholist. Dan zijn dus alle alcoholisten muzikant." Zelfs al zouden alle palestijnen antisemieten zijn, dan ook hebben 'het jodendom' en 'de onderdrukkingspolitiek van de staat Israel' evenveel met elkaar te maken als het nederlands elftal met winterwortel.

Wel fijn dat de VPRO Back in Business is. Het werd natuurlijk ook wel heel erg alledaags: Catherine Keijl volgt Constant Kusters, compleet met TROS-camera, over een uur op NL2. Groen-Links discussieerde 'Bijna broederlijk' met aanhangers van de ultrarechtse NVU in het Apeldoornse Stadhuis. Gretta die als heldin van het 'grootste studentenblad van Nederland' uitlegt waarom De Palestijnse Zaak logische opvolger van Koerden, Tibetanen en de Vietnam-oorlog is. Omdat Palestijnen hun vrouwen niet besnijden. Nee, daar zullen de webggrrrrls zich wel voor inzetten. Die weten de usenet-uitdrukking *grote knip* weer een heel nieuwe betekenis te geven in haar vraag "in hoeverre heb je respect voor religies en culturen als je dit niet 'tolereerd'" (Sic.) Ik bedoel maar. Links is compleet z'n kloten kwijt. Antisemitisme is politiek correct geworden. Want ik wed dat Oudkerk geen poot aan de grond krijgt met zijn (late) pleidooi om op te treden tegen jongeren die de les verstoren zodra de leraar de holocaust behandelt. Ik hoop dat de VPRO In Business blijft.
Docenten benaderen Wethouder Onderwijs Oudkerk met klachten over antisemitische voorvallen

slagspreuke en nuwighede

02 Oct 2003 23:58:
Die egte nastreef van vooruitgang mag stellig nog vandag behels dat jy jou juis nie met blindelingse geesdrif moet skaar agter allerlei slagspreuke en nuwighede wat mekaar al vinniger opvolg nie, maar eerder tydsaam moet wag op die insig van rype besinning, sake meerkantig moet beskou, en nie al te maklik tot ’n slotsom moet kom nie. Nee, geen advies aan Wouter Bos ofzoiets, maar een Vlaamse Professor vertaald in het Zuidafrikaans. Waar Google je al niet brengt :-)
Herman De Dijn deur Willie van der Merwe

International Auschwitz Committee

01 Oct 2003 02:09:
Zeven pagina's in vier talen, een colofon en een expositie. Ze zijn allemaal online. Ik heb ze gemaakt en gehuild om de research. De levend gecremeerde babies. De bergen mensen, lichamen, huisraad.
Drie pagina's was de afspraak -voor de deadline van vandaag. De rest zou later komen. Een beetje vreemd om een compleet werk op te leveren en te merken dat blijheid ook werkelijk uitblijft. Het is niet anders. Zo diep zijn de wonden. Juist daarom.
International Auschwitz Committee

spiegelbeeld

30 Sep 2003 00:14:
Vandaag zou ik een klein probleem oplossen aan het beeldmateriaal voor de site het Internationales Auschwitz Komitee. Het betrof een foto met een (ook bij de fotograaf) niet geheel bekende locatie. Je kunt geen foto met een onjuist onderschrift online zetten, wanneer het zo'n ernstig onderwerp betreft.

Vrij snel vond ik een foto met een locatie die als twee druppels water op 'mijn' foto leek, alleen, die was in .. spiegelbeeld. Meer onderzoek leek mijn beeld te bevestigen: de fotograaf van 'mijn' foto moest die per ongeluk in spiegelbeeld hebben afgedrukt. Het monument zichtbaar in de foto stond immers in alle andere foto's links en niet rechts van de locatie. Zoals in 'mijn' foto.

Tot ik ineens foto's vond die ook 'in spiegelbeeld' waren. Wat blijkt? De zieke geest die deze locatie ontworpen heeft, heeft dezelfde bouwtekeningen ook nog eens in spiegelbeeld uitgevoerd.

Hoe kun je bij het ontwerpen van een massamoordfabriek nog denken in termen als symmetrie en spiegelbeeld. Hoe kon de maker van zo'n bouwtekening zijn eigen spiegelbeeld nog verdragen?

In de kleinste, bizarre details van de Shoah duikt telkens weer een grotere verdorvenheid op, die ik voor ondenkbaar gehouden zou hebben -als.. Als wat?

Als.. ik niet ook angstaanjagende onverschilligheid in mensen gezien had.
Kleedruimte, als douche vermomde gaskamer en crematorium

Bauman

29 Sep 2003 14:12:
My cousin told me he read a book by Zygmunt Bauman. It sounded very interesting, so I looked for more information via Google. I found a lot of interesting pages, from critical to very personal.
I'll read more about Zygmunt Bauman

Naar Recent Archief

Weblog Archief Overzicht (tot 10/2003)